Pages

Monday, April 25, 2016

Nguyễn Xuân Khoát



(1910-1993)

Nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát sinh ngày 11 tháng 2 năm 1910, tại phố Nhà Thờ, Hà Nội. Ông được coi là Người anh cả, là Cánh chim đầu đàn của nền âm nhạc mới Việt Nam.

Ông sinh ngày 11 tháng 2 năm 1910, tại Hà Nội. Nguyễn Xuân Khoát học đại hồ cầm tại Conservatoire de Musique Française d'Extrême-Orient (Viễn Đông Nhạc viện), một nhạc viện do người Pháp lập ra tại Hà Nội từ năm 1930. Ông có thể chơi thành thạo violin, piano và nhất là contrebass.

Sáng tác đầu tay của ông, bài Bình minh phổ thơ của Thế Lữ được in trên tờ Ngày Nay năm 1938. Năm 1942, ông tham gia nhóm Xuân Thu Nhã Tập và đã phổ nhạc một cách độc đáo bài thơ Màu thời gian của Đoàn Phú Tứ, một thành viên của nhóm. Ông cùng Thế Lữ tổ chức Đoàn kịch Anh Vũ, tham gia biểu diễn trong những ngày đầu sau Cách mạng tháng 8 thành công. Ông là thành viên chính trong ban nhạc của Quán Nghệ Sĩ ở Hà Nội, là thành viên của Hội Khuyến nhạc tổ chức ở Hà Nội lúc bấy giờ. Trong thời kỳ đi kháng chiến, ông có nhiều bài hát nổi tiếng như Tiếng chuông nhà thờ, Uất hận, Con voi cùng Nguyễn Đình Thi, Hát mừng bộ đội chiến thắng... Hòa bình lập lại tại miền Bắc, ông có các sáng tác đầy hứng khởi như hợp xướng Ta đã lớn, Hò kiến thiếtLúa thu - một ca khúc thiếu nhi khá độc đáo về đề tài thống nhất đất nước. Ông được bầu làm Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam khóa I và II (1957-1983). Thời kỳ chiến tranh Việt Nam, ông có Tay súng sẵn sàng, tay lúa vững vàng, Theo lời Bác gọi phỏng thơ Lê Kỳ Văn...

Nguyễn Xuân Khoát là người kiên trì bảo vệ và phát huy tính dân tộc trong âm nhạc, các ca khúc của ông mang đậm chất liệu âm nhạc dân gian như Con cò đi ăn đêm, Con voi, Thằng Bờm.. Bên cạnh nhiều khảo cứu, tiểu luận nêu cao giá trị dân tộc, ông còn thực hiện tiêu chí đấy trong thanh xướng kịch Vượt sông cái, Trống Tràng Thành viết cho piano, hoà tấu Ông Gióng, Sơn Tinh Thuỷ Tinh và hoàn toàn cho bộ gõ dân tộc như Tiếng pháo giao thừa, Cúc Trúc Tùng Mai...

Nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát mất ngày 7 tháng 5 năm 1993 tại Hà Nội. Thọ 83 tuổi.

Ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I về văn học nghệ thuật  năm 1996.

Trong bài: Tưởng nhớ nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát  Giáo sư Trần Văn Khê đã viết:

Nhưng với tôi, sự nghiệp nghiên cứu và sáng tác của anh sẽ tồn tại, bất tử và anh đã trọn vẹn bổn phận làm dân lúc nước nhà gặp cơn biến, của người nghệ sĩ, nhận của xã hội đã hết lòng cho lại xã hội, tằm nhả tơ dệt lụa dệt gấm cho đời để trả nợ dâu, cuộc đời của anh, kinh nghiệm nghiên cứu và sáng tác của anh sẽ là tấm gương sáng cho thế hệ mai sau.

Nhạc phẩm:


- Bình minh (năm 1938, thơ của Thế Lữ)
- Con cò đi ăn đêm
- Con mèo mà trèo cây cau
- Con voi
- Thằng Bờm

- Hồn xuân
- Màu thời gian (1942, thơ của Đoàn Phú Tứ)
- Tiếng chuông nhà thờ
- Lúa Thu
- Uất hận
- Con voi (soạn chung với Nguyễn Đình Thi)
- Tay súng sẵn sang
- Tay lúa vững vàng
- Theo lời Bác gọi
(phỏng thơ Lê Kỳ Văn)

Mời nghe nhạc phẩm Màu thời gian do NSUT Thanh Thúy hát

No comments:

Post a Comment