Sự sai lầm đáng trách

 

Sau khi viết xong mấy bộ sách về Văn học, trong đó có bộ Văn Học Miền Nam, tôi thấy có nhiều thiếu sót, vì quyển sách nầy soạn từ những năm đầu thập niên 1970, tài liệu hiếm, nhất là hình ảnh lại càng hiếm hơn. Sau nầy thời đại @ và 4. có thể lên Mạng dò tìm, có nhiều tài liệu và hình ảnh phong phú, nên tôi muốn bổ túc thêm cho quyển Văn Học Miền Nam từ năm 1623 đến năm 1954. Nhưng nghĩ rằng nên viết quyển sách khác với tựa là Báo chí và Nhà văn Quốc ngữ thời sơ khởi có lẽ tốt hơn. Định rồi tôi bắt tay vào làm từ năm 2013-2014.

 Trước tiên tôi lên mạng và thấy có hình tờ báo NAM KỲ xuất bản ở Sàigòn trên đầu trang 1 dòng thứ 2 có ghi NĂM THỨ NHỨT - số 1 NGÀY THỨ NĂM 21 OCTOBRE 1897. Dưới tựa chữ NAM KỲ có in dòng chữ NHỰT TRÌNH MỖI TUẦN LỄ IN MỘT LẦN NHẰM NGÀY THỨ NĂM. Và bài mở đầu “Lời cùng các người coi nhựt trình ta” có viết: Làm nhựt trình hôm nay gọi là nhựt trình Nam Kỳ. Từ đó tờ báo có tên là Nhựt trình Nam Kỳ và cũng phát sanh ra báo gọi là “nhựt trình” mặc dù mỗi tuần phát hành có 1 số, ngày nay chúng ta gọi là Tuần báo và thời đó các Tuần báo thường phát hành ngày Thứ Năm.

Sau đó tôi có thấy tờ Nam Kỳ Địa Phận là một tờ báo do nhà thờ Tân Định in, có lẽ chỉ phát hành trong phạm vi tôn giáo, không được phổ biến rộng, nên ít người lưu truyền. Tuần báo nầy phát hành số đầu tiên vào năm 1909.

Sau đó tôi có tìm được thêm tờ Nam Kỳ Tuần Báo do Hồ Văn Trung tức nhà văn Hồ Biểu Chánh làm Giám Đốc, đương nhiên là Chủ nhiệm kiêm Chủ bút, Toà soạn đặt tại số 5 đường Reims nay là đường Lê Công Kiều ở Quận I Tp HCM, tuần báo có những nhà văn nhà khảo cứu tên tuổi cộng tác.

Một hôm tôi tìm kiếm thêm chi tiết, bài vở trên tờ Nhựt trình Nam Kỳ, tôi lại thấy có người viết có tờ báo Nam Kỳ Kinh Tế Báo, tôi nghĩ rằng tờ Nhựt trình Nam Kỳ là tờ Nam Kỳ Kinh Tế Báo, thế là tôi đưa tờ Nhựt trình Nam Kỳ thành tờ Nam Kỳ Kinh Tế Báo.

Nhưng mới đây, tôi lên Mạng gõ Google để tìm thêm chi tiết về tờ Nhựt trình Nam Kỳ mà tôi đã cho rằng đó là tờ Nam Kỳ Kinh Tế Báo thì trên Mạng lại hiện ra hình ảnh tờ Nam Kỳ Kinh Tế Báo trên Facebook TRÚC BẠCH THƯ XÃ.

Theo chủ nhơn Facebook Trúc Bạch Thư Xã, anh Tạ Thu Phong cho biết tờ Nam-kỳ Kinh-tế Báo số đầu tiên phát hành vào tháng 10 năm 1920 và số anh có sau cùng là tháng 12 năm 1922 gồm có 103 số. 

Hình trên có dòng chữ trên cùng: NĂM THỨ BA : SỐ 97 -  MỖi TUẦN XUẤT BẢN NGÀY THỨ BẢY  -  NGÀY 28 OCTOBRE 1922. Như vậy cho chúng ta biết đây là Tuần báo.

Về tuần báo nầy, Bà Rose Quaintenne là Chủ sở hữu sáng lập và ông Nguyễn Văn Thượng là Giám Đốc Điều hành, tòa soạn đặt tại số 81 đường d’Espagne, nay là đường Lê Thánh Tôn.

Như vậy có 4 tờ báo có tên gần giống nhau: Nam Kỳ, Nam Kỳ Địa Phận, Nam Kỳ Kinh Tế Báo và Nam Kỳ Tuần Báo. Ai cũng biết rằng Nam Kỳ là tên của vùng đất phía Nam nước Việt, có thể phát xuất từ thời Pháp đô hộ Việt Nam. Sau nầy còn có tên là Nam Phần hoặc Nam Bộ.

Bìa trước số 103

Bìa sau số 103

Nhân đây, tôi cám ơn ông Bùi Hữu Hạnh trang chủ Sách Việt, đã chia sẻ cho tôi bản PDF 7 số Đại Việt Tạp Chí do hội Khuyến Học Long Xuyên xuất bản năm 1918 và ông Tạ Thu Phong trang chủ Trúc Bạch Thư Xã, đã scan và gửi cho tôi Nam-Kỳ Kinh-Tế Báo số 103, năm 1922. Nhờ sự giúp đỡ quý báu đó, tôi có thêm tài liệu và hình ảnh phong phú cho quyển sách Báo Chí và Nhà Văn Quốc ngữ thời sơ khởi của tôi..

8664220323