(1928-2003)
Nhạc sĩ Trần Hoàn
tên thật là Nguyễn Tăng Hích, sinh ngày 27 tháng 12 năm 1928, quê quán Hải Lăng, Quảng Trị. Bố của ông là người rất
yêu thích âm nhạc và sành sỏi về ca Huế, hát bội, nhạc Tây. Điều này có ảnh
hưởng đến sự nghiệp âm nhạc của ông sau này.
Năm 1935 Trần Hoàn
theo học tại Quốc học Huế. Ông tự học nhạc và bắt đầu sáng tác từ năm 16, 17
tuổi. Ông bắt đầu nối tiếng với ca khúc Sơn nữ ca viết năm 20 tuổi khi
đang ở chiến khu Quảng Bình. Trần Hoàn tham gia kháng chiến, trải qua nhiều
cương vị lãnh đạo các tổ chức văn hóa của đảng, đầu tiên là Đoàn phó đoàn tuyên
truyền văn nghệ Trung bộ và Liên khu IV. Năm 1948, Trần Hoàn được kết nạp vào
đảng. Từ 1948 đến 1956, phụ trách công tác văn hóa văn nghệ Liên khu IV, Liên
khu III, khu Tả ngạn.
Năm 1956 ông về làm
giám đốc Sở Văn hóa Thành phố Hải Phòng. Ông đã có nhiều đóng góp quan trọng
cho sự phát triển văn hóa của thành phố Cảng. Là một trong những cán bộ đầu
tiên tham gia tiếp quản thành phố và là Giám đốc đầu tiên của Sở VHTT Hải Phòng
10 năm. Ông đã góp phần không nhỏ trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân
theo cách mạng, xây dựng đời sống mới, xây dựng chính quyền bằng các hình thức
hoạt động văn hóa, nghệ thuật có hiệu quả. Trần Hoàn còn là nhà quản lý có
nhiều công lao gây dựng, thúc đẩy phong trào văn hóa văn nghệ phát triển trong
hoàn cảnh thành phố còn thiếu thốn và khó khăn nhiều mặt. Ông cũng là một trong
những người đầu tiên xây dựng, tổ chức Hội văn nghệ Hải Phòng. Cuối năm 1963,
Đại hội văn nghệ Hải Phòng lần thứ nhất, Chi hội trưởng là nhà văn Nguyên Hồng
và Chi hội phó là Trần Hoàn. Với cương vị Giám đốc Sở ông đã tạo điều kiện
thuận lợi cho hoạt động của chi hội văn học nghệ thuật Hải Phòng lúc sơ khai
như mở các lớp viết văn, làm báo, hướng dẫn, bồi dưỡng cây bút trẻ.
Năm 1964 ông trở lại
chiến trường Bình Trị Thiên với bút danh Hồ Thuận An, thời gian này ông
sáng tác những bài hát như Tiếng hát trên Gio Cam giải phóng, Lời ru trên
nương...
Sau 1975, Trần Hoàn
là trưởng Ty Thông tin Bình Trị Thiên.
Năm 1983, ông được
điều động tham gia Ban thường vụ Thành ủy Hà Nội, giữ chức trưởng ban tuyên
huấn, sau đó là Phó Bí thư Thành ủy. Đại hội Đảng lần thứ VI ông được bầu vào
Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đảm nhiệm chức vụ Bộ trưởng Bộ thông tin và sau
đó là Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thông tin (1987 - 1996) và đến Đại hội VII của Đảng
ông được tái cử vào Ban Chấp hành Trung ương đảng. Ông là đại biểu Quốc hội
khóa VIII.
Từ 7/1996, giữ chức
Phó trưởng Ban văn hóa tư tưởng Trung ương, Phó chủ tịch rồi Chủ tịch Ủy ban
toàn quốc Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam; Ủy viên Hội đồng lý
luận phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương.
Những sáng tác của
Trần Hoàn khá phong phú, từ những ca khúc thời kỳ đầu mang tính trữ tình như Sơn
nữ ca, Lời người ra đi... cho tới những bài hát Lời ru trên nương, Tình
ca mùa xuân, Nắng tháng Ba, Một mùa xuân nho nhỏ... và mang đậm chất dân ca
như Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò ví dặm, Lời Bác dặn trước lúc đi xa...
Trần Hoàn còn là một
trong những người có liên quan ít nhiều tới vụ Nhân văn - Giai phẩm và nhiều
người cho rằng ông đã trực tiếp đánh nhạc sĩ Văn Cao.
Ông mất ngày 23 tháng
11 năm 2003, ở Hà Nội. Thọ 75 tuổi.
Trong bài: Nhạc sĩ Trần Hoàn Võ Quê đã viết:
Nhạc sĩ Trần Hoàn chừ đã vĩnh viễn rời xa Huế. Anh đã
thực sự ra đi theo quy luật muôn đời. Nhưng rất may mắn cho Huế là con người
tài hoa, nhân hậu ấy đã kịp gửi lại Huế những tinh hoa nghệ thuật. Người Huế từ
thế hệ này sang thế hệ khác chắc chắn sẽ còn được nghe, được hát những bài tình
ca quê hương của anh trong niềm thương yêu, trang trọng, những bài tình ca khởi
đầu từ hướng bình minh “…Nắng đã lên rồi ơi cơn nắng tháng Ba!..."
Ca khúc:
- Bà Ba
- Chàng ra đi - Chào mùa xuân - Con trâu kháng chiến - Đêm Hồ Gươm - Giận mà thương - Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò ví dặm - Gửi mẹ yêu thương - Kể chuyện người cộng sản - Khúc hát người Hà Nội - Lời Bác dặn trước lúc đi xa - Tìm Em - Lời người ra đi - Lời ru trên nương - Một mùa xuân nho nhỏ - Mùa xuân nho nhỏ - Nắng tháng Ba - Quảng Trị yêu thương - Sơn nữ ca - Tiếng hát trên Gio Cam giải phóng - Tình ca mùa xuân - Xin mời anh chị về thăm Hải Phòng - Em nghĩ gì khi mùa xuân đến |
Tài liệu tham khảo:
- Trần Hoàn Web: Wikipedia
- Võ Quê. Nhạc sĩ Trần Hoàn Web: voque.org
Ca khúc Lời người ra đi do ca sĩ Anh Thơ trình
bày
https://www.youtube.com/watch?v=llVny8ik0Z8
No comments:
Post a Comment