(1934-20 )
Nghệ sĩ hài Tùng Lâm tên thật là Lâm Ngươn Phần sinh ngày 1 tháng 3 năm
1934, tại Biên Hòa nay là tỉnh Đồng Nai. Thuở nhỏ, ông học ở Biên Hòa, lên
Trung học theo học tại Trường Tư thục Huỳnh Khương Ninh, nay ở đường Huỳnh
Khương Ninh, tại đây Khánh Băng và ông đã lập ban nhạc trẻ chơi với nhau.
Năm 12 tuổi, Đài phát thanh Pháp -Á tổ chức cuộc thi tuyển lựa
ca sĩ, Tùng Lâm dự thi và đoạt giải nhất với bài An Phú Đông của nhạc sĩ Lê Bình. Người đoạt giải nhì là Thanh
Giang, học trò của quái kiệt Trần Văn Trạch, giải ba thuộc về ca sĩ Bạch Yến,
con dâu GS.TS Trần Văn Khê. Đến năm 1952, sau một thời gian đi hát đám cưới,
Tùng Lâm lại đoạt giải nhất cuộc thi tuyển lựa ca sĩ của Đài phát thanh Sài Gòn
với bài Tiếng dân chài của Phạm Đình
Chương.
Ông đến với kịch cũng rất tình cờ. Lần ấy, Ban kịch Dân Nam khai
trương vở Tàn cơn ác mộng, kịch sĩ Vân Hùng đột ngột đòi trả vai người cùi.
Trước tình thế cấp bách, Tùng Lâm xung phong nhận vì bản thân kém sắc vóc, nhân
vật này chỉ cần hóa trang, không để lộ gương mặt thật. Vai diễn thành công nên
ông được giao tiếp vai cậu chủ trong vở Mua
chút tình thương, Vân Hùng vào vai người ở. Nhưng Vân Hùng lúc đó đang cạo
đầu trọc không nhận vai nên vai người ở được giao lại cho Tùng Lâm. Do không
chuẩn bị trước, anh mượn cái quần lửng của một nghệ sĩ múa trong đoàn mặc. Mới
bước ra sân khấu, khán giả cười rần rần. Sau thành công với vai hài khác trong Cây đàn bỏ quên, Tùng Lâm chính thức
chuyển sang hài. Một thời gian sau, ông được mời làm nghệ sĩ chuyển âm, ngày
nay gọi là lồng tiếng các phim Nhật, Ấn Độ của các hãng Mỹ Phương, Mỹ Vân,
Lido… Nhờ đó, ông được mời đóng liên tục các vai hài trong phim Năm hiệp sĩ bất đắc dĩ, Năm vua hề về Làng,
Tứ quái Sài gòn, Như hạt mưa sa, Con ma nhà họ Hứa…
Năm 1960, Tùng Lâm mở Ban tạp lục, giống như Đại nhạc hội ngày
nay, biểu diễn nhiều thứ, từ ca múa, nhạc, kịch, cải lương, ảo thuật… Ngoài
việc làm bầu sô, ông kiêm luôn vai trò MC.
Năm 1962, ông dẫn đoàn đi diễn ở miền Trung. Thường sau mỗi đêm
diễn, các nghệ sĩ và cả bầu sô hay tụ tập lại chơi bài xập xám. Không biết gặp
vận hạn đen đủi gì suốt hai tháng trời, ông không biết thắng là gì, đêm nào
cũng thua cháy túi. Nợ nần chồng chất, ông phải mượn tiền của bà bầu Kim Chung
200.000 đồng để trả nợ và trả tiền nghệ sĩ. Thanh toán hết nợ nần, chỉ lại 1000
đồng, ông buồn quá mua một chai bia và ôm cây đàn ngồi hát nghêu ngao: “Xập xám chướng… xập xám chướng… Bà con hay
nhớ tránh xa thứ này…”. Và ông đã thề rằng từ nay sẽ không đụng đến cờ bạc
nữa. Bài Xập xám chướng ra đời như để
khuyên răn những người mê đánh bài hãy tránh xa “thú vui” nguy hiểm này như
chính bản thân ông đã trải nghiệm. Không ngờ sau đó, bài hát được hãng đĩa Sóng
Nhạc thu và phát hành, bán chạy như tôm tươi, đi đâu cũng nghe “Xập xám chướng… xập xám chướng… Mười ba cái
chướng xấu nhất trên đời…” của Tùng Lâm hát.
Năm 1983, Tùng Lâm về làm Phó đoàn Văn công Hậu Giang, sau này
là Tiếng ca Sông Hậu.
Đến năm 1992 thì về hưu. Khoảng thời gian này, danh hài Văn
Chung đang rất nổi tiếng qua một loạt tiểu phẩm mang tên “Tư Ếch” nên Tùng Lâm
cũng muốn tạo ấn tượng với khán giả nên đã sáng tác và thực hiện các bộ phim
video hài: Hai Nhái khoái thịt ngựa, Hai
Nhái khoái vợ bé, Hai Nhái khoái rượu đế, Hai Nhái khoái số đề, Hai Nhái kén
rể, Hai Nhái bắt cướp…được khán giả yêu mến không thua gì “Tư Ếch”.
Trong sự nghiệp làm “quái kiệt”, Tùng Lâm đã đoạt 4 HCV trong
các mùa hội diễn, liên hoan sân khấu hài. Ông cũng là người đã lăng xê thành
công các gương mặt tên tuổi hôm nay như Phương Mai, Phương Dung, Trang Thanh
Lan, Trang Kim Yến, Trang Kim Phụng, Kim
Tuyến, Trần Quang Bình, Tùng Sơn, Thanh Hùng, Thế Linh, Duy Phương...
Trong loạt bài: Những “danh hiệu” một thời vang bóng. Tác giả Minh Tuyền viết về quái kiệt Tùng Lâm:
Trong làng hài của Sài Gòn
trước 1975, có một người không cần diễn, chỉ cần bước ra sân khấu là khán giả
đã cười rần rần, đó là Tùng Lâm. Năm 1958, lần đầu tiên tham gia đại nhạc hội
“Minh tinh quái kiệt”, Tùng Lâm chính thức được quảng cáo là Tiểu quái kiệt Tùng Lâm. Từ đó về
sau, ở các lĩnh vực từ hài, kịch, cải lương rồi phim ảnh, hễ có mặt Tùng Lâm là
có... cười nghiêng ngả. Chính vì thế, công chúng yêu sân khấu tặng cho Tùng Lâm
biệt danh “quái kiệt” và nó đã gắn với tên tuổi của ông đến bây giờ.
Sau 4 lần đột quỵ, ngày nay Tùng Lâm không còn
đi trình diễn, chỉ sáng tác các tiểu phẩm cải lương hài, sống thanh thản cùng những hoài niệm của một
quá khứ vàng son tại căn hộ trên đường Nguyễn Văn Đậu, Q.Bình Thạnh, Tp. HCM
cùng vợ là ca sĩ Thu Trang và cô con gái út.
Ca khúc:
- Xập xám chướng
Tài liệu tham khảo:
- Đặng Tiền Giang Một thời
“Quái kiệt” Web: baomoi.com
- Minh Tuyền Những “danh hiệu” một thời vang bóng. Web: giaoduc.edu.vn
- Minh Tuyền Những “danh hiệu” một thời vang bóng. Web: giaoduc.edu.vn
Ca khúc Xập xám chướng do
chính tác giả trình bày
https://www.youtube.com/watch?v=mqLDrok-44Y&list=RDmqLDrok-44Y#t=21
No comments:
Post a Comment