Trong những ngày gần đây, làm lại Gia phả để đưa lên Mạng cho con cháu xem, tôi thấy tên cô em dâu có họ Thái, người làng Mỹ Đức, tự nhiên làm tôi liên tưởng đến hoa hậu Thái Kim Hương.
Trước kia tôi không quen biết chị, do sự tình cờ nào đó, tôi đã dùng giấy của Tạp chí Thế Giới Tự Do để bao bìa quyển Truyện Kiều, mặc dù quyển sách này tôi đã đóng bìa cứng mạ chữ vàng ở gáy sách.
Một lần thăm nuôi, tôi đã nhờ vợ tôi mang lên cho tôi đọc giải trí và đôi khi “bói Kiều” vào ngày tư ngày Tết ở trong trại cải tạo. Do đó, tôi đã thấy ảnh chị Thái Kim Hương hoa hậu Việt Nam và bài giới thiệu, hồi đó tôi có đọc lướt qua nhưng không để ý nên không nhớ chi tiết, chỉ còn nhớ bài báo trắng đen, còn hình của chị là hình màu, chị mặc áo màu xanh da trời ở vườn hoa chớ không phải là ảnh lúc chị đăng quang đội vương miện, sở dĩ tôi nhớ chị trong tấm ảnh, không phải vì chị là hoa hậu mà vì chị là đồng hương, cũng như trường hợp nghệ sĩ Bạch Tuyết, khoảng năm 1970 cho đến năm 1975, tôi dạy học ở trên lầu ba, nhìn qua bên kia, cách một khoảng sân, một dãi lớp học và con đường Phạm Đăng Hưng là nhà của thủ môn Tam Lang và Bạch Tuyết, chưa bao giờ tôi thấy Tam Lang hay Bạch Tuyết đứng trước ban-công nhà, nhưng tôi cứ nghĩ nơi đó có người đồng hương Bạch Tuyết.
Cho đến thập niên 80, một lần được thưởng đi nghỉ dưỡng sức một tuần lễ ở Nhà nghỉ Thanh Đa, một sự tình cờ đưa đẩy chị Thái Kim Hương và tôi cùng ngồi ăn một bàn, có bốn người cùng ăn chay. Chính do chị tò mò hỏi, tôi phải giải thích vì sao tôi ăn chay và nhờ đó tôi mới biết chị là hoa hậu trong tờ báo Thế Giới Tự Do kia, và tôi cũng biết chị chính là phu nhân của thi sĩ Trụ Vũ.
Sau đó chừng một năm, có lần tôi đi theo phái đoàn hành hương, trên đường về nhân tiện vị Trưởng đoàn ghé thăm thi sĩ Trụ Vũ, nhà ông ở trong con hẻm trên đường Phan Đăng Lưu (Chi Lăng cũ) Gia Định, lần ấy thăm được cả thi sĩ Trụ Vũ và chị Thái Kim Hương. Tiếc rằng thời đó chưa có máy ảnh Digital, nên ngày nay không có tấm ảnh nào ghi lại hình ảnh của chị, hoa hậu một thời, người đẹp Châu Đốc. Tìm trên Mạng, thấy có người ghi chị là Hoa hậu Việt Nam năm 1967.
Tôi chợt nhớ tới năm 1957, có anh bạn ở Long Xuyên gửi cho tôi tấm ảnh chụp hình các Thầy, Cô giáo, Hoa hậu hay Á hậu và những thí sinh ở Châu đốc đi dự thi hoa hậu An Giang.
Tấm ảnh chụp chung, có lẽ ngay sau khi đoạt giải, trong các Thầy, Cô giáo tôi nhận ra có hai Thầy quen mặt nhưng không biết tên, đó là Thầy đứng giữa ba Thầy ở phía trái và Thầy đứng giữa ba Thầy ở tay phải. Trong thí sinh, tôi còn nhận ra cô Bạch Tuyết đứng hàng thứ tư bên tay trái, phố cô ở giữa thuộc dãi phố có rạp hát Lạc Thanh, phía sau nhà và là bạn học với con gái chú tôi, cô cũng là cháu ngoại nhà lầu phía dưới Đình Mỹ Đức.
Hoa hậu hay Á hậu ấy, tôi nhớ hình như nghe nói là con của cô giáo Hai, nếu thực đúng vậy, là chị ruột bạn học của tôi tên Bửu.
Năm đó, tôi mới xa Châu Đốc chừng một năm, Châu đốc bị đổi ra là Quận Châu Phú thuộc tỉnh An Giang.
Nhìn lại ảnh trên 50 năm trước, những người đẹp Châu Đốc xưa, nay đã là bà nội, bà ngoại hết rồi. Chắc có lúc họ cũng nhớ lại xưa kia mình từng thi Hoa Hậu An Giang, mặc chiếc áo dài truyền thống, nay người ta dự thi phải mặc áo dài, áo dạ hội, áo tắm, mỗi thời suy tư, thị hiếu mỗi khác. Nhưng chắc cái không không đổi khác là mỗi người đi xa vẫn nhớ tới quê hương, Châu Đốc, An Giang mình sông nước mênh mông hữu tình nhớ người, nhớ quê.
Tara Elizabeth Conner
Hoa Hậu Kentucky (2006), Hoa Hậu Mỹ (2006)
Mẹ Việt, cha cựu chiến binh Mỹ tham chiến ở VN