Mùa Halloween năm nay 2019

Vài năm vừa qua vào thời gian lễ hội Halloween tôi không có ở nhà, vì đi về Việt Nam thăm gia đình con gái và các cháu, nhân tiện dự lễ Ngày Nhà Giáo Việt Nam 20-11 hàng năm.

Những năm tôi có ở nhà, thường tôi mua đến 2 túi kẹo trung bình khoảng 10 đô một góị. Khoảng chạng vạng tối các cháu mới đi xin kẹo, thường đi từng nhóm 3, 7 cháu, trai có, gái có. Có những cháu gái tuổi chừng 5, 6 được cha mẹ cho ăn mặc rất đẹp, có nhiều cháu trai 11, 12 tuổi hóa trang, mặc áo liền quần là bộ xương người, có cháu vẽ lên mặt xanh, đỏ, có cháu mang mặt nạ trông rất dữ tợn.

Thường chúng đến nhà, đứng ngay cửa ra vào, bấm chuông, khi tôi ra mở cửa chúng nói “Trick or Treat”, đại cương có nghĩa là “muốn bị ghẹo hay cho kẹo”.  Nhập gia tùy tục, cho nên tôi cũng phải tìm hiểu về phong tục nầy.

Nói về những ngày lễ của Mỹ. Lúc tôi mới qua Mỹ, tôi có thằng cháu qua trước tôi gần cả chục năm, nó nói Mỹ có nhiều ngày lễ để họ bán hàng hóa, bán vật kỷ niệm, người dân vui chơi, các của hàng nhộn nhịp, nhờ thế kinh tế Mỹ càng ngày càng phát triển.

Truyền Thuyết Về Halloween

Theo truyền thuyết của nước Ái Nhĩ Lan (Ireland) thì từ ngữ "Jack-ó-lanterns" đến từ một người có tên là Jack. Jack là một chàng thiếu niên đã chết nhưng linh hồn không được phép vào Thiên Đàng vì lý do: lúc sống, anh ta vốn là một người tham lam, bủn xỉn, thường cất giấu tiền bạc, keo kiệt không hề bố thí cho ai một chút gì. Thế nhưng anh ta lại cũng không thể vào Địa Ngục vì lúc còn sống anh ta đã từng chơi đùa với ma quỷ, nên quỷ không bắt anh.

Chuyện kể rằng: một hôm có con quỷ đến quấy phá một vùng dân cư, chẳng may bị báo động, người ta đến cầu cứu các vị tu sĩ đem các vật thánh đến "yểm" và "khóa các cửa" ra vào. Thế là con quỷ bị bắt... Jack đã nhận ra đó là con quỷ thường vui đùa với mình và Jack đã tìm cách gỡ vật "yểm ma quỷ" mở đường cho quỷ chạy thoát.

Để đền ơn cứu mạng, quỷ hứa với Jack là sẽ không bắt hồn Jack về Địa Ngục. Do đó, khi Jack chết vì một tai nạn, hồn Jack bị Thiên Đường từ chối. Jack liền tìm đến Địa Ngục, nhưng quỷ không cho vào... vì lời hứa trước. Thấy Jack lạnh lùng khổ sở, quỷ bèn lấy một ít than hồng ở Địa Ngục bỏ vào trong ruột một quả bí ngô và đưa cho Jack để sưởi ấm... trên đường trở lại trần gian. Để cho không khí thông vào nuôi lửa, Jack phải đục thủng quả bí ngô... và ánh lửa từ trong đã chiếu ra soi sáng nẻo đường lang thang của Jack. Có lẽ Jack phải cầm đèn đi lang thang trên mặt đất cho đến ngày phán xét cuối cùng của nhân loại.

Ngày Halloween bắt nguồn từ đâu?

Lễ hội Halloween ngày nay bắt nguồn từ dân tộc Celt, là một dân tộc sống cách đây hơn 2,000 năm trên các vùng đất bây giờ là Anh quốc, Ái Nhĩ Lan và miền Bắc nước Pháp.

Dân tộc Celt bắt đầu năm mới vào ngày 1 tháng 11 Dương Lịch. Một lễ hội được cử hành vào đêm trước năm mới để vinh danh vị thủ lãnh đã quá cố là Samhain. Ngày lễ hội này báo hiệu sự bắt đầu của mùa lạnh, của những ngày tối tăm thường được liên kết với sự tàn tạ và sự chết của loài người. Dân tộc Celt tin rằng Samhain cho phép những linh hồn người chết được trở về nhà trên trần gian vào đêm hôm đó.

Vào năm 43 (Tây lịch kỷ nguyên), người La Mã chinh phục vùng đất của dân tộc Celt và cai trị khoảng 400 năm (vùng này bây giờ là Anh Quốc). Trong giai đoạn này có hai lễ hội Samhain của dân tộc Celt. Một trong hai lễ đó là FẺALIA được cử hành vào cuối tháng Mười để vinh danh những ngưòi đã chết, lễ thứ hai dành cho Pomona, nữ thần La Mã về cây và quả. Có lẽ vì nữ thần Pomona mà quả táo (apple) đã được kết hợp vào lễ hội Halloween. Sau ngày lễ Chư Thánh, tại Anh Quốc, còn có ngày "Các vong hồn" vào mồng 2 tháng 11. Tại Anh Quốc, Halloween đôi khi được gọi là Nutcrack Night or Snap Apple Night vì mọi người trong gia đình ngồi quanh lò sưởi kể chuyện và ăn đậu phụng rang hoặc nhai "táo".

Vào ngày "Các vong hồn," những người nghèo đi "khất thực cô hồn" (went-a-souling) và họ sẽ được bố thí bánh trái gọi là "soul cakes" (bánh vong hồn) để họ hứa là sẽ cầu nguyện cho "các vong hồn."

Halloween đến Mỹ do những di dân đầu tiên, đa số đến từ Anh Quốc và một số từ các vùng thuộc dân tộc Celt, họ đã đem qua Mỹ khá nhiều phong tục khác nhau. Nhưng vì nhiều lý do, mãi đến thập niên 1800 mới trở thành tục lệ được nhiều người hưởng ứng.

Vào giữa thế kỷ 19, tục lệ "trick or treat" chưa được phổ biến ở các thành phố lớn vì ở những nơi này "hàng xóm láng giềng" hầu như không có; nhiều người ở cạnh nhau mà không quen biết nhau, cho nên Halloween đôi khi gây ra những sự việc tai hại. Ngày nay, nhiều cộng đồng, nhiều tổ chức đã đứng ra bảo trợ các tục lệ vui chơi của ngày Halloween, nên nó đã trở thành một ngày lễ hội rất được chào đón của thiếu niên và một số thanh niên.

Năm nay tôi cũng vào Sam’s Club mua kẹo, nhưng không như mọi năm mua 2 bịt kẹo, năm nay tôi chỉ mua 1 bịt mà thôi, vì đây là bịt kẹo tới 4^3/4 lbs như vậy đã trên 2 kg kẹo.

Thông thường những đứa trẻ xin kẹo, chúng đi chừng 2 giờ là hết, nếu hết kẹo thì tắt đèn trước nhà, trẻ con xin kẹo sẽ không ghé xin. Các cháu nhỏ thường cha mẹ chúng đưa đi rất sớm, có đứa chừng 2 tuổi bố hay mẹ cháu phải bồng bế cho cháu đi xin kẹo cùng với anh, chị của chúng. Cũng có những cô cậu đã lớn, học high school vẫn đi xin kẹo cho vui, thường những cháu nầy đi hơi trễ. Các cháu thường xách theo một cái túi vải, đến gặp chủ nhà có khi chẳng nói chi, chỉ cần mở miệng túi vải ra, chủ nhà sẽ cho kẹo vào đó. Trước khi quay đi cháu nào cũng lễ phép: “Thank you”.

Năm nay, trời lạnh sớm, lúc trường tan học vào khoảng 3:20 thời tiết vùng tôi chỉ có ba mươi sáu độ Fahrenheit (36⁰ F). Lúc gần 4 giờ, tôi đang gõ bài trên máy tính, có một cháu trai chừng 12 tuổi bấm chuông. Tôi ra mở cửa không biết chuyện chi, vì không nhớ hôm nay là ngày Halloween. Lúc cháu nầy nói “Trick or Treat”, tôi mới nhớ ra, cháu đi xin kẹo sớm quá. Tôi nói; “Xin lỗi chờ một chút” để quay vào lấy kẹo, Sau khi cháu ấy nhận kẹo và đi rồi, tôi nghĩ có lẽ vì thời tiết lạnh quá, cháu nầy đi xin kẹo sớm, sợ để trễ trời sẽ lạnh hơn.

Đến 7 giờ, tôi chờ các cháu xin kẹo đến, rồi 8 giờ, rồi 9 giờ chẳng có cháu nào đi xin kẹo.

Con gái tôi đi làm ca đêm, bắt đầu lúc 10 giờ. Hôm sau cháu về kể lại bạn của con gái tôi ở những khu khác, cũng chỉ có 2 hay 3 trẻ đi xin kẹo.

Cho nên năm nay ở thành phố Louisville mùa lễ hội Halloween bị thời tiết lạnh, trẻ con không ra đường xin kẹo, thiếu cảnh trẻ con tốp 5 tốp 3 hóa trang đẹp mắt, đi cùng khắp các nơi. Năm nay vắng vẻ, trời lạnh đem lại chốn nầy một ngày lễ hội Halloween buồn hiu.