Hoàng Hiệp

(Tiếp theo Nguyễn Đức)

(1931-2013)

Nhạc sĩ Hoàng Hiệp tên thật là Lưu Trần Nghiệp, bút danh là Lưu Nguyễn. Ông sinh ngày 1 tháng 10 năm 1931 ở xã Mỹ Hiệp, huyện Chợ Mới, An Giang. Ông tham gia cách mạng vào năm 1945, tham gia vào đoàn Tuyên truyền lưu động Long Xuyên, sau chuyển về đoàn văn công và phân hội Văn nghệ Long Châu Hà. Hoàng Hiệp bắt đầu sáng tác từ năm 1948, tuy nhiên những tác phẩm thật sự để đời của ông chỉ xuất hiện trong những giai đoạn sáng tác sau đó vài thập kỷ.

Việc tập kết ra miền Bắc như một khởi điểm cho cảm hứng của người nhạc sĩ Nam bộ. Năm 1957 bài hát Câu hò bên bờ Hiền Lương ra đời chung với nhạc sĩ Đằng Giao là điểm khởi đầu cho sự nghiệp sáng tác chuyên nghiệp của Hoàng Hiệp.

Trong vòng 20 năm sống ở Hà Nội cho đến 1975, ông đã viết hơn 100 bài hát, nhiều bài trong đó là những tiêu biểu cho dòng nhạc cách mạng thời kỳ chống Mỹ như Lá đỏ, Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây, Cô gái vót chông hay Ngọn đèn đứng gác.

Sau 1975 Hoàng Hiệp trở về miền Nam. Ông về công tác tại Nhà xuất bản Âm nhạc Tp. HCM, sau chuyển sang Hội âm nhạc thành phố và một thời gian làm Tổng thư ký Hội. Dấu ấn của thời kỳ sáng tác này, bên cạnh những tình ca Con đường có lá me bay năm 1977, Mùa chim én bay, Em vẫn đợi anh về, Nơi anh gặp em bài hát trong phim Tội lỗi cuối cùng, nổi lên một tác phẩm không chỉ là tâm sự của riêng ông về miền Bắc mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong những ký ức về thủ đô.

Những ca khúc của ông thường mang âm hưởng dân ca, trữ tình, dễ nhớ, dễ xúc động. Bài hát Nhớ về Hà Nội của Hoàng Hiệp là một tác phẩm xuất sắc của dòng nhạc đương đại những năm cuối thế kỷ 20 về tình yêu thành phố bên bờ sông Hồng nơi qua đi một phần tuổi trẻ của tác giả. Đây cũng là một trong những ca khúc nổi tiếng nhất viết về Hà Nội.

Ngoài sáng tác ca khúc, Hoàng Hiệp còn viết nhạc cho kịch nói như: Người ven đô, Màu giấy mới, Xa thành phố yêu dấu...; nhạc cho các vở cải lương Thái hậu Dương Vân Nga, Tiền và Nghĩa; viết nhạc cho phim truyện và phim tài liệu: Cánh đồng mơ ước, Bản nhạc người tù, Mùa gió chướng, Nơi gặp gỡ của tình yêu, Biệt động Sài Gòn... Ông còn là dịch giả cuốn Nhạc lý cơ bản của Spasspbine, và là tác giả của nhiều sách giáo khoa âm nhạc.

Năm 2000, Hoàng Hiệp được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật cho các tác phẩm: Câu hò bên Bến Hiền Lương, Cô gái vót chông, Ngọn đèn đứng gác, Trường Sơn đông - Trường Sơn tây, Viếng Lăng Bác, Nhớ về Hà Nội.

Ngoài các ca khúc như Nhớ về Hà Nội, Câu hò bên bến Hiền Lương tự viết lời riêng thì Hoàng Hiệp chủ yếu là phổ nhạc cho thơ như Ngọn đèn đứng gác thơ Chính Hữu, Đất quê ta mênh mông thơ Dương Hương Ly, Nghe hò đêm bốc vác, Qua cầu Tuỳ Cốc, Trường Sơn đông - Trường Sơn tây, Tiểu đội xe không kính thơ Phạm Tiến Duật, Như lá thơ Lâm Thị Mỹ Dạ, Em vẫn đợi anh về thơ Lê Giang, Con đường có lá me bay, Mùa chim én bay thơ Diệp Minh Tuyền...

Ông mất lúc 12 giờ 45 phút ngày 09 tháng 01 năm 2013 tại Tp. HCM. Trước khi qua đời, vào ngày 8-1-2013, ông được nhận Huy hiệu 65 tuổi Đảng được trao tặng ngay tại bệnh viện.

Trên Trang Mạng Người Lao Động báo tin; Nhạc sĩ Hoàng Hiệp qua đời. Tác giả T. Trang viết:

Những ca khúc của ông thường mang âm hưởng dân ca, trữ tình, dễ nhớ, dễ truyền xúc động. Bài hát “Nhớ về Hà Nội” của Hoàng Hiệp là một tác phẩm đặc sắc, nếu không muốn nói là kinh điển, của dòng nhạc đương đại những năm cuối thế kỷ 20 về tình yêu thành phố bên bờ sông Hồng. Đây cũng là một trong những ca khúc nổi tiếng nhất viết về Hà Nội.

Ca khúc:

- Câu hò bên bờ Hiền Lương
- Chiều ấy
- Con đường có lá me bay
- Cô gái vót chông
- Đánh mất
- Đất mũi Cà Mau
- Đất quê ta mênh mông
- Đồng đội
- Em vẫn đợi anh về
- Hoa hồng
- Khúc thơ tình cho người lính biển
- Lá Đỏ
- Mùa chim én bay
- Ngọn đèn đứng gác
- Nhớ về Hà Nội
- Nơi anh gặp em
- Phố tôi có một anh chàng
- Sao anh không kể
- Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây (thơ: Phạm Tiến Duật năm 1969, nhạc: Hoàng Hiệp năm 1971)
- Thành phố tôi yêu
- Trở về dòng sông tuổi thơ
- Về phía ấy tình yêu
- Vào lăng viếng Bác

Tài liệu tham khảo:

- Hoàng Hiệp Web: Wukipedia
- T. Trang. Nhạc sĩ Hoàng Hiệp qua đời Web: nld.com.vn

Ca khúc Nhớ về Hà Nội do ca sĩ Hồng Nhung trình bày

https://www.youtube.com/watch?v=RMvdqcEkvok

(Xem tiếp Bắc Sơn)