Đạo Nguyên Thiền Sư (1200-1253)

Tôi không nhớ rõ vào năm nào, nhưng phải sau năm 1980, Hòa Thượng Thích Thanh Kiểm, trụ trì Tổ đình Vình Nghiêm có đưa cho tôi mấy trang in Ronéo Nghi Thức Khuyên Tu Tọa Thiền, ngài dịch của Đạo Nguyên Thiền Sư, sau đó tôi đưa vào tập Thiền Tông Nhà Phật, rồi  đưa lên trang Blog Học Phật.

Hôm nay có anh bạn Phúc An gửi tới điện thư, chỉ cho xem tập phim nói về Thiền sư Nhật Dōgen Kigen (Đạo Nguyên Hy Huyền), cũng thường được gọi là Eihei Dōgen, là vị tổ sáng lập tông Tào Động (Nh: Sōtō) tại Nhật.

Đạo Nguyên Thiền Sư sanh năm 1200 ở Nhật Bản. Năm 13 tuổi xuất gia, năm 24 tuổi sang Trung Hoa học đạo, Năm 28 tuổi được truyền tâm ấn và trở về Nhật bản mở thiền pháp giáo hóa chúng tăng. Ngài thị tịch vào năm 1253 hưởng thọ 54 tuổi. Minh Trị Thiên Hoàng (1867-1912) thụy phong cho Ngài sắc hiệu Thừa Dương Đại sư. Trước đó Hiếu Minh Thiên Hoàng (1846-1867) sắc phong cho Ngài là Phật Tánh Truyền Đông Quốc sư. Ngài là một Thiền sư học rộng, tài cao.

NGHI THỨC KHUYÊN TỌA THIỀN

(Phổ Khuyến Tọa Thiền Nghi)

Nguyên tác : ĐẠO NGUYÊN THIỀN SƯ

Dịch giả : Sa-môn THÍCH THANH KIỂM

1- Cổi nguồn        Đạo vốn viên thông đâu nhờ tu chứng, Tông thừa tự tại, nào phí công phu.         

2.- Nữa là    Toàn thể vượt hẳn trần ai, cần chi thủ đoạn phất thức. Đại đô ở ngay đương xứ, há dùng phương pháp tu hành.   

3.- Thế mà  Hào ly có sai, cách nhau trời đất : Vi thuận chớm mở, bối rối tâm chân.  

4.- Ví dù     Khéo mình hội ngộ, đưa chí khí xông khắp bầu trời. Cậy tỏ đạo tâm, được trí thông trải cùng mặt đất. Bên lề ngộ nhập dẫu tiêu hao; Con đường tự tại hầu thiếu sót.       

5.- Huống chi       Bậc Đại Thánh sinh trí nơi Tịnh xã kỳ Viên, tung tích tọa thiền trong sáu năm thấy rõ : Người truyền trí Phật ẩn ở Thiếu Lâm Tung Lĩnh, thanh danh bích diện suốt chín Hạ còn nghe.       

6        Thánh xưa đã làm thế, Người nay nở bỏ qua.     

Sở dĩ Nên quẳng đi phần hiểu biết tìm chữ đuổi lời, Phải học lấy cách lùi chân soi về chiếu lại.         

7        Tự nhiên thân tâm thoát lạc, Bản lai diện mục hiện tiền. Muốn được việc như thế, Phải làm việc như vầy.

8.- Ôi người tham thiền Nên thích nghi nơi tịch mịch,  Phải biết giảm sự uống ăn, Buông thả muôn duyên, Nghỉ ngơi mọi việc. Không nghĩ thiện ác. Chẳng vướng thị phi. Tắt suy lường vực niệm, tưởng, quán Ngưng vận chuyển dòng tâm, ý, thức. Chớ mong làm Phật. Há cầu ngồi Thiền.        

9.- Thông thường nơi tọa thiền         Trải vật ngồi dầy Dùng làm chiếu đệm Hoặc ngồi kiết già phu, Hoặc ngồi bán già phu.  

Nghĩa là :    Ngồi kiết già phu, bắt đầu lấy chân phải để lên vế trái, rồi chân trái gác lên vế phải. Ngồi bán già phu, chỉ lấy chân trái xếp lên vế phải. Nới rộng đai áo, Khiến cho chỉnh tề.         

Thứ nữa :    Bàn tay phải để trên chân trái, tay trái để trên bàn tay phải. Hai ngón tay cái Cùng áp vào nhau,       

Rồi :  Thẳng mình ngồi ngay. 

Không được :        Nghiên phải, ngã trái, Khom trước ngửa sau.      

Cần sao :    Tai cùng vai đối, Mũi cùng rún đối.     Lưỡi gác trên lợi, Môi răng khít nhau. Mắt nên thường mở, Mũi giữ hơi thông, Thân tướng đã điều, Thở theo thứ lớp. Lấy động tả hữu, Lặng lẽ ngồi thiền Suy nghĩ cái đáy không suy nghĩ, Đáy không suy nghĩ thế nào để suy nghĩ. Chẳng suy nghĩ, Đó là yếu thuật ngồi thiền.       

10.-   Chính ra tọa thiền không phải là tập thiền. Duy chỉ là pháp môn an lạc, Cùng tận chỗ tu chứng Bồ đề. Công án hiện thành, Phiền não chẳng tới.         

Nếu được ý ấy :    Như rồng được nước, Tựa cọp về rừng.     

Nên biết :    Chánh pháp tự hiện tiền, Hôn trầm đều rơi rụng.         

11.-   Nếu từ chỗ ngồi đứng dậy, Nên phải thong thả chuyển mình. Nhẹ nhàng mà đứng, Chớ có vội vàng.         

12.- Thử xem :      Vượt thánh siêu phàm, Ngồi đi đừng mất. Đều nhờ sức đó vậy.      

Lại nữa :     Những chuyển cơ nắm CHỈ, CAN, CHÂM, CHÙY.  Những chứng khế nhắc PHẤT, QUYỀN, BỖNG, HÁT. Đâu phải chỗ năng giải của tư lường phân biệt, Há lại là năng tri của tu chứng thần thông. Chính là uy nghi ở ngoại thanh sắc, Chính là quy tắc ở trước kiến tri.    

13.- Thế thời :      Bất luận thượng trí hạ ngu : Chẳng kể người lành kẻ dốt. Tu những chẳng tự nhiễm ô Bình thường là nơi xu hướng.      

14.- Phàm phu :   Tự giới tha phương, Tây thiên Đông đô. Đều truyền Phật Ấn, Cùng nối Tông phong, Chăm việc ngồi thiền, Chuyên lo tọa định. Dẫu rằng vạn biệt thiên sai, Chỉ quản tham thiền biện đạo. Sao quẳng đi giường ngồi ở nhà mình, Lại lang thang cảnh trần nơi đất khách. Nếu một bước sai lầm Xa nhau khôn tính kể.   

15.-   Đã được cơ yếu thân người, sao nỡ vui đùa lửa đá, gìn giữ yếu cơ đạo Phật, chớ nên bỏ phí quang âm.     

Hơn nữa :    Hình chất như sương ngọn cỏ, Vận mệnh tựa ánh chớp lòe. Giây phút liền không, Chốc lát biến mất.         

16.- Mong bậc tham học cao lưu :     Học tập mộ tượng đã lâu, Chớ quái chân long thực tại. Tinh tiến đường trực chỉ đoan đích, Tôn quý người tuyệt học vô vi, Hợp dấu vết Bồ đề cửa thập phương chư Phật. Nối ngôi vị Tam muội của lịch đại Tổ sư. Tọa Thiền được như thế, Tất sẽ được như vầy. Kho báu tự mở toang, Tha hồ dùng sao hết.

Mùa Xuân CANH THÂN (1980)

Xin mời xem phim về công cuộc tu chứng và hoằng hóa tông Tào Động tại Nhật Bản của Ngài Đạo Nguyên Thiền Sư:

866411032016