Lê Uyên Phương

(Tiếp theo Trường Sa)

(1941-1999)

Lê Uyên Phương tên là Lê Văn Lộc sinh ngày 2 tháng 2 năm 1941 tại Đà Lạt.

Ông tên thật là Lê Minh Lập. Trong thời kỳ chiến tranh, giấy tờ bị thất lạc, trong hai lần làm lại giấy khai sinh, tên của ông bị nhân viên giấy tờ nhầm thành Lê Minh Lộc rồi Lê Văn Lộc. Từ đó ông giữ cái tên Lê Văn Lộc.

Cha của Lê Uyên Phương vốn họ Phan, nhưng vì cuộc cách mạng của Phan Bội Châu nên phải đổi thành họ Lê. Mẹ của Lê Uyên Phương là Công Tôn Nữ Phương Nhi, ông lấy chữ Phương trong tên của mẹ làm tên cho mình. Cùng với chữ Uyên, tên người bạn gái đầu tiên, ông ghép thành nghệ danh Lê Uyên Phương.

Lê Uyên Phương gặp Lâm Phúc Anh ở Đà Lạt, hai người ở sát nhà nhau, số 18 và 22 Võ Tánh, TP. Đà Lạt, năm 1968 hai người thành hôn. Họ trở thành đôi vợ chồng song ca nổi tiếng. Lê Uyên là nghệ danh do Lê Uyên Phương đặt cho. Ông tâm sự, lúc hai người từ Đà Lạt xuống Sài Gòn biểu diễn, có nhiều phóng viên hỏi, Lê Uyên Phương là ai?. Lúc đó, ông buộc miệng chỉ cô gái nói, đây là Lê Uyên. Còn tôi là Phương. Từ đó Lâm Phúc Anh chết luôn với nghệ danh Lê Uyên. Lúc hai người song ca được gọi Lê Uyên và Phương. Trước lúc gặp Lâm Phúc Anh, Lê Uyên Phương đã sáng tác ca khúc và ký với tên này.

Lê Uyên Phương khởi sự viết nhạc từ 1960 với Buồn đến bao giờ viết tại Pleiku. Những năm đầu thập kỷ 1970, từ Đà Lạt vào Sài Gòn, Lê Uyên và Phương đã đem một luồng gió mới đến với tân nhạc. Trong những năm khốc liệt nhất của cuộc Chiến tranh Việt Nam, Lê Uyên và Phương, với những ca khúc nồng nàn, khắc khoải đôi khi bàng bạc, triết lý đã được giới trẻ đón nhận nồng nhiệt. Lê Uyên Phương đã viết nhiều nhạc phẩm nổi tiếng như: Bài ca hạnh ngộ, Còn nắng trên đồi, Dạ khúc cho tình nhân, Lời gọi chân mây, Vũng lầy của chúng ta...

Năm 1979, hai vợ chồng Lê Uyên Phương rời khỏi Việt Nam và định cư tại nam California, Hoa Kỳ. Họ có hai con gái là Lê Uyên Uyên và Lê Uyên My. Khoảng thời gian từ 1984 - 1985 Lê Uyên bị tai nạn rất nặng (bị lạc đạn của hai băng đảng bắn nhau), sau đó, họ đã ngừng biểu diễn trên các sân khấu ở hải ngoại cho đến năm 1990 thì xuất hiện trở lại. Theo lời Lê Uyên, khoảng thời gian sau tai nạn đó, họ muốn lặng yên sắp xếp lại cuộc sống chứ không phải chia tay như nhiều lời đồn thổi. "Chúng tôi chưa bao giờ chia tay dù chỉ trong ý nghĩ. Bởi rất khó khăn chúng tôi mới đến được với nhau". Lê Uyên cũng thừa nhận họ đến với nhau như một tất mệnh!. Hầu hết các ca khúc của Phương đều tặng Lê Uyên.

Trong một ca khúc của Lê Uyên Phương đều mang cảm thức hạnh phúc và chia lìa. Bởi theo Lê Uyên Phương, tình yêu của một chàng trai 27-28 tuổi lại mang trong mình căn bệnh quái ác không biết ra đi lúc nào, với cô gái phơi phới mới lớn như Lâm Phúc Anh, đối với ông là quá lớn, "cho tôi yêu em nồng nàn, cho tôi yêu em nồng nàn, dù biết yêu tình yêu muộn màng..."

Ông mất ngày 29 tháng 6 năm 1999 tại bệnh viện UCI - University of California, Irvine - vì bệnh ung thư phổi. Thọ 58 tuổi.

Trong bài: Vài cảm nghĩ về nhạc thuật của nhạc sĩ Lê Uyên Phương. Tác giả Hiệp Dương viết:

Dòng nhạc Lê Uyên Phương thật say đắm, có thật nhiều điều cần phải được phân tích để tìm kiếm, để đồng cảm, để thấy sự thông minh trong cách tạo dựng một bài nhạc để tạo một ấn tượng, vu vơ hay say đắm, hồn nhiên hay ưu tư, buồn thoáng qua hay buồn muôn thuở. Hy vọng sẽ có một hay nhiều dịp khác nữa để tôi phân tích từng bài nhạc một cách cụ thể hơn và cùng bạn hiểu thêm về nhạc thuật của người nhạc sĩ đa tài Lê Uyên Phương.

Ca khúc:

- Bài Ca Hạnh Ngộ
- Bên Đồi Lau Xanh
- Bên Hồ Than Thở
- Bông Hồng Cho Người Ngã Ngựa
- Buồn Đến Bao Giờ
- Chiều Phi Trường
- Cho Lần Cuối
- Còn Nắng Trên Đồi
- Dạ Khúc Cho Tình Nhân
- Đá Xanh
- Để Lại Cho Em
- Đêm Chợ Phiên Mùa Đông
- Đôi Khi Hạnh Phúc Buồn
- Đưa Người Tuyệt Vọng
- Hãy Ngồi Xuống Đây
- Hết Rồi Những Ngày Vui
- Khi Xa Sài Gòn
- Không Nhìn Nhau Lần Cuối
- Khúc Hát Nhân Tình
- Kỷ Niệm Trong Chiều
- Là Giọt Máu Bầm Trong Trái Tim Tôi
- Loài Hươu Đa Cảm
- Lời Gọi Chân Mây
- Máu Biếc Xanh Và Ngực Tối
- Một Dạ Hội Buồn
- Một Ngày Vui Mùa Đông
- Ngồi Lại Trên Đồi
- Nỗi Buồn Dâng Hiến
- Ở đây, Thôi Ở Đây Đành
- Tình khúc Cho Em
- Tôi Đứng Trên Đồi Mây Trổ Bông
- Tôi Muốn Tin, Tôi Muốn Yêu Cuộc Đời
- Trên Da Tình Yêu
- Uống Nước Bên Bờ Suối
- Vũng Lầy Của Chúng Ta
- Yêu Nhau Trong Phận Người

Nhạc phẩm:

- Khi Loài Thú Xa Nhau (1970)
- Yêu Nhau Khi Còn Thơ (1971)
- Biển, Kẻ Phán Xét Cuối Cùng (1980)

Tác phẩm:

- Không Có Mây Trên Thành phố Los Angeles (truyện, tùy bút 1990)

Tài liệu tham khảo:

- Lê Uyên Phương Web: Wikipedia
- Hiệp Dương Vài cảm nghĩ về nhạc thuật của nhạc sĩ Lê Uyên Phương. Blog: amnhac.fm

Ca khúc Một ngày mùa đông do Lê Uyên Phương trình bày

https://www.youtube.com/watch?v=oyxOU57AEbc

(Xem tiếp Diệp Minh Tuyền)