Dương Thiệu Tước

(Tiếp theo nhạc sĩ Nguyễn Hữu Ba)

(1915-1995)

Nhạc sĩ Dương Thiệu Tước sinh ngày 15 tháng 5 năm 1915, quê ở làng Vân Đình, huyện Sơn Lãng, phủ Ứng Hòa, tỉnh Hà Đông nay thuộc Hà Nội. Xuất thân trong gia đình Nho học truyền thống, ông là cháu nội cụ nghè Vân Đình Dương Khuê, nguyên Đốc học Nam Định. Cùng vai vế với giáo sư Dương Thiệu Tống ở Việt Nam và Nữ khoa học gia Dương Nguyệt Ánh ở Hoa Kỳ, trong khi nhiều người dựa vào tuổi tác cho rằng bà gọi 2 người là bác, không đúng. Trong gia phả họ Dương, mỗi đời con cháu đều dùng thống nhất một chữ lót khi đặt tên, bên nhánh nam thì lần lượt là Tự, Thiệu, Hồng, Nghiệp, nhánh nữ lần lượt là Hạ, Nguyệt, Vân, Thúy. Ví dụ, bà Dương Nguyệt Ánh có một người chị họ tên là Dương Nguyệt Thường (1901 - 1978) hơn bà 59 tuổi, là con gái của ông Dương Tự Trác, con thứ của Dương Lâm

Thuở nhỏ Dương Thiệu Tước học ở Hà Nội, trong thập niên 1930 ông gia nhập nhóm nghệ sĩ tài tử Myosotis (Hoa lưu ly) gồm Thẩm Oánh, Lê Yên, Vũ Khánh... Dương Thiệu Tước cũng là người có sáng kiến soạn nhạc "bài Tây theo điệu ta", những nhạc phẩm đầu tay của ông thường được viết bằng tiếng Pháp. Mặc dù theo học nhạc Tây, nhưng nhạc của ông vẫn thắm đượm hồn dân tộc. Trong một ấn phẩm viết tay, ông ngỏ ý: „Theo tôi tân nhạc Việt Nam phải thể hiện rõ cá tính Việt Nam. Để đạt được điều này, người sáng tác phải hiểu rõ nhạc Việt qua cách học nhạc cụ cổ truyền cũng như hát được các điệu hát cổ truyền".

Ông vào miền Nam sinh sống từ năm 1954. Tại Sài Gòn ông làm chủ sự phòng văn nghệ tại Đài phát thanh Sài Gòn đồng thời được mời làm giáo sư dạy lục huyền cầm/Tây Ban cầm tại trường Quốc gia Âm nhạc. 

Sau 30 tháng 4 năm 1975, nhạc của ông bị cấm đoán và ông cũng bị mất chỗ dạy học tại trường Quốc gia Âm nhạc.

Vợ chính thất cũng là vợ đầu của ông là bà Lương Thị Thuần, hiện con cái đang sống tại Đức và Hoa Kỳ.

Vợ sau của ông là Minh Trang, một ca sĩ nổi tiếng thập niên 1950, có con riêng là ca sĩ Quỳnh Giao. Ông bà sống hạnh phúc trong 30 năm, có với nhau 5 người con là: Dương Hồng Phong, Vân Quỳnh (ca sĩ hải ngoại), Vân Dung, Vân Hòa, Vân Khanh.

Sau năm 1975 do bệnh tật nên ông ở lại Tp. HCM. Năm 1978 bà Minh Trang cùng các con định cư ở nước ngoài.

Đầu thập niên 1980 ông về chung sống với bà Nguyễn Thị Nga tại quận Bình Thạnh và được bà chăm lo cho tuổi về chiều.

Ông mất ngày 1 tháng 8 năm 1995 tại Tp. HCM. Thọ 80 tuổi. Gần đây, sau thời đổi mới, nhạc của ông đã được phép lưu hành lại trên đất nước Việt Nam.

Trong bài: Nhân 100 năm ngày sinh Dương Thiệu Tước: Một Nhạc sĩ tiền phong của nền tân nhạc Việt Nam. Tác giả Hoa Hướng Nam viết:

Qua các công trình sáng tác và những cống hiến cho âm nhạc, Dương Thiệu Tước được vinh danh là một trong các nghệ sĩ đầu tiên đã đặt nền móng cho nền tân nhạc của Việt Nam và có công nối kết phong hóa cổ truyền với nghệ thuật cao nhã Tây phương.

Ra đi vĩnh viễn Nhạc sỉ để lại cho đời nhiều nhạc phẩm bất hủ.

Nhạc phẩm:

- Áng mây chiều
- Bạn cùng tôi
- Bến hàn giang
- Bên ngàn hoa thắm
- Bến xuân xanh (Dương Thiệu Tước & Minh Trang)
- Bóng chiều xưa (Dương Thiệu Tước & Minh Trang)
- Buồn xa vắng (Dương Thiệu Tước & Minh Trang)
- Cánh bằng lướt gió
- Chiều (thơ Hồ Dzếnh)
- Chiều lữ thứ (Dương Thiệu Tước & Minh Trang)
- Đêm ngắn tình dài
- Đêm tàn bến Ngự
- Dòng sông xanh
- Dưới nắng hồng
- Dưới trăng
- Giáng xuân
- Hội hoa đăng
- Hờn sóng gió
- Khúc nhạc dưới trăng (Dương Thiệu Tước & Minh Trang)
- Kiếp hoa
- Mơ tiên (Dương Thiệu Tước & Minh Trang)
- Nắng hè (Dương Thiệu Tước & Minh Trang)
- Ngọc lan
- Nhớ cánh uyên bay
- Ôi quê xưa
- Ôi, quê hương (Dương Thiệu Tước & Minh Trang)
- Ơn nghĩa sinh thành
- Phút say hương
- Sóng long
- Thuyền mơ
- Tiếc một thời xuân
- Tiếng xưa
- Tiếng xưa 2
- Tình anh
- Trời xanh thẳm
- Ước hẹn chiều thu
- Uống nước nhớ nguồn (Dương Thiệu Tước & Hùng Lân)
- Vui xuân (Dương Thiệu Tước & Minh Trang)

Mời nghe Đêm Tàn Bến Ngự do danh ca Thanh Thúy trình bày

https://www.youtube.com/watch?v=8HoteGJFmKI

 (Xem tiếp nhạc sĩ Thẩm Oánh)