(1917-2013)
Nhạc sĩ Xuân Lôi, tên thật là Phạm Xuân Lôi, sinh ngày 17 tháng 10,
1917 tại Hà Nội. Thân phụ ông là Phạm
Xuân Trang, cũng là nhạc-sĩ, từng theo học nhạc cổ Trung Quốc với các ban nhạc
Tàu và cũng có lập ban nhạc đi trình diễn. Trong nhà có tấ cả là 6 anh em :
Xuân Thư, Xuân Oai, Xuân Lôi, Xuân Tiên, Xuân Khuê và Xuân Tuấn.
Khi còn nhỏ, Xuân Lôi đã nắm vững kỹ thuật nhạc khí Tàu và thông thuộc
bài bản Tàu, đã cùng người em là Xuân
Tiên đi đàn cho gánh hát chèo Lương Tố Như (1942-43). Ông đàn rất nhiều nhạc
khí nhưng chuyên về saxo. Đã cộng tác với các vũ trường ở Hà Nội như Lucky
Star, Moulin Rouge, Victory, Hotel Splendide (1945-46), Văn Hoa (1951), và Le
Coq d'Or (1952).
Sau khi vào Saigon,
từ 1953 tới 1975, nhạc sĩ Xuân Lôi đã đàn cho các vũ trường Kim Sơn, Hòa Bình,
Bồng Lai, Văn Cảnh, Mỹ Phụng, Maxim's.
Ban Nhạc 5 anh em chụp ở Ðống Nam.
Xuân Khuê, Xuân Thư, Xuân Tiên, Xuân Lôi, Xuân Oai
Xuân Khuê, Xuân Thư, Xuân Tiên, Xuân Lôi, Xuân Oai
Từ 1957 tới 1975, ông
đã làm nhạc trưởng ban nhạc Xuân Lôi cho đài phát thanh Saigon và làm nhạc
trưởng ban nhạc Hương Xa của đài phát thanh Quân Đội.
Từ năm 1976 tới 1985
ông đàn tại vũ trường Rex ở Saigon.
Nhạc sĩ Xuân Lôi
chiếm hai giải thưởng: Năm 1958: giải nhất cho bản nhạc Tiếng Hát Quê Hương do bộ Thông Tin tổ chức.
Năm 1961: giải nhất
cho bản nhạc Bài Hát Cho Người Tự Do
do đài phát thanh Quân Đội Saigon tổ chức.
Ngoài tài đàn và sáng
tác nhạc, ông còn sáng chế nhạc khí. Năm 1950, ông đã cùng người em là nhạc sĩ
Xuân Tiên sáng chế ra cấy sáo tre 10 lỗ và 13 lỗ.
Năm 1976, ông trình
bày lần đầu tiên ở Saigon cây đàn XuânLôiphone gồm 39 lon bia bằng thiếc (một
loại đàn gõ) với ba bát độ.
Năm 1987, nhạc sĩ
Xuân Lôi tới định cư tại Pháp. Ông tiếp tục đàn trong các buổi sinh hoạt cộng
đồng người Việt tại Pháp.
Ông làm xong cây đàn
XuânLôiphone thứ nhì tại Pháp vào ngày 30 tháng 12, 1991 và trình diễn lần đầu
cây đàn này tại Paris vào dịp ra mắt hai quyển sách Dạy Đàn Tranh, và Tuyển Tập
Ca Khúc Xuân Lôi vào tháng 4, 1996 với sự có mặt của hầu hết ca nhạc sĩ
Việt Nam tại Pháp.
Ông đã sáng tác 180
bản nhạc hoặc một mình hoặc với sự cộng tác của Xuân Tiên, Y Vân, Nhật Bằng,
Dương Thiệu Tước hay Lữ Liên.
Nhạc sĩ Xuân Lôi cư
ngụ tại thành phố Clichy ngoại ô Paris, thỉnh thoảng tham gia vào các chương
trình sinh hoạt văn nghệ trong cộng đồng người Việt ở Paris.
Trong bài Xuân Lôi : một nhạc sĩ vẹn toàn, một cuộc
đời trong hai thế kỷ... Nhạc sĩ Lê Mộng Nguyên đã viết:
Xuân Lôi là một nhân vật phong thái, được trời phú cho
nhiều tài năng, một người yêu nhạc đã bắt đầu học hỏi ngay từ lúc 6 tuổi (1923)
trong không khí gia đình thấm nhuần văn học nghệ thuật vì thân phụ Phạm Xuân Trang
là một nhạc sư biết nhiều nhạc và nhạc khí Trung Hoa tân và cổ điển. Theo tôi,
Xuân Lôi trước hết là một nhà soạn nhạc lẫy lừng, tác giả 126 ca khúc trong đó
“Nhạt Nắng” vang bóng một thời và Tiếng Hát Quê Hương, Giải Nhất năm 1958 dưới
thời Đệ Nhất Cộng Hòa VN, được Bộ trưởng Thông tin Văn hóa Trần Chánh Thành
long trọng trao phần thưởng. Ba năm sau (1961), tác phẩm “Bài Hát Của Người Tự
Do” của ông cũng đoạt Giải Nhất trong cuộc thi sáng tác do Đài ‘’Tiếng Nói Quân
Đội’’ tổ chức.
Nhạc sĩ Xuân Lôi tạ
thế lúc 8 giờ ngày 29 tháng 8 năm 2006 tại Paris. Hưởng thọ 89 tuổi.
Nhạc phẩm:
- Ánh sáng miền Nam
(Nhật Bằng-Xuân Lôi)
- Bài hát của người tự do (Y Vân - Xuân Lôi)
- Nhạt nắng (Y Vân - Xuân Lôi)
- Tiếng hát quê hương (Y Vân - Xuân Lôi)
- Về Làng cũ (Nhật Bằng-Xuân Lôi)
- Bài hát của người tự do (Y Vân - Xuân Lôi)
- Nhạt nắng (Y Vân - Xuân Lôi)
- Tiếng hát quê hương (Y Vân - Xuân Lôi)
- Về Làng cũ (Nhật Bằng-Xuân Lôi)
Tác phẩm:
- Dạy Đàn Tranh
- Tuyển Tập Ca Khúc Xuân Lôi
- Hồi ký
- Tuyển Tập Ca Khúc Xuân Lôi
- Hồi ký
Tài liệu tham khảo:
- Trần Quang Hải Cuộc đời nhạc sĩ Xuân Lôi Web:
dactrung.com
Nhạc phẩm Nhạt nắng do ca sĩ Giáng Tiên trình bày
No comments:
Post a Comment