Vĩnh Biệt nhà văn Sơn Nam

Những nhà văn ròng Miền Nam tôi có hân hạnh được gặp như Vương Hồng Sễn, Hồ Hữu Tường, Bình Nguyên Lộc …, tôi lại không có duyên gặp mặt nhà văn Sơn Nam lần nào cả, tôi biết tên tuổi của ông từ khi tôi sưu tầm tiểu thuyết Nghĩa Hiệp Kỳ Duyên của nhà văn Tân Châu Nguyễn Chánh Sắt còn có biệt danh là “Monsieur Chăn Cà Mum” được Sơn Nam sưu tầm và cho in lại trong Nhân Loại Tập San Bộ Mới, xuất bản khoảng thập niên 60 và nhất là tôi thích đọc Sơn Nam sau khi tác phẩm Hương Rừng Cà Mau ra đời năm 1962. Tác phẩm này tôi có sưu tập từ in lần thứ nhất cho đến in lần thứ tư, thứ năm sau này. Gần đây Nhà xuất bản Trẻ sau khi mua toàn bộ bản quyền các tác phẩm của Sơn Nam với giá 1 tỷ đồng Việt Nam, đã cho in một tuyển tập truyện ngắn của Sơn Nam, trong đó có Hương Rừng Cà Mau và nhiều chuyện ngắn khác, tuyển tập này cũng mang tên là Hương Rừng Cà Mau.

Đọc Đồng Quê của Phi Vân, tác giả đưa chúng ta trở lại đồng quê, nhưng chưa đi sâu, đi xa hơn Sơn Nam, với Sơn Nam chúng ta đi vào tận những chốn rừng sâu, nước độc, nào rắn, nào sấu, đưa độc giả trở lại với những đêm hát bội, với những năm tháng Tây Bố Ráp, chạy giặc, tản cư … Nhất là nhà văn Sơn Nam đưa độc giả trở lại với tuổi thơ, với Quốc Văn Giáo Khoa Thư, quyển sách mà những ai đến trường học từ những năm 1946-47 trở về trước, đều đã học qua sách Quốc Văn Giáo Khoa Thư, Luân Lý Giáo Khoa Thư ở các lớp Đồng Ấu, Sơ Đẳng, Dự Bị …

Thời mà tiểu thuyết của những nhà văn tên tuổi như Hồ Hữu Tường, Tâm Quán (Nhất Hạnh), Doãn Quốc Sỹ, Bình Nguyên Lộc, Chu Tử … thì tiểu thuyết của Sơn Nam cũng được độc giả ưa thích như Chim Quyên Xuống Đất, Bà Chúa Hòn …

Ngày 14 tháng 8 năm nay, các tờ báo xuất bản ở SàiGòn đều có đăng tin “Hồi 12 giờ 40 phút ngày 13 tháng 8 năm 2008 nhà văn Sơn Nam đã trút hơi thở cuối cùng tại Bệnh Viện Nhân dân Gia Định, thọ 83 tuổi. Linh cữu quàn tại Nhà tang lễ TP. HCM (25 Lê Quý Đôn, Q3). Di quan lúc 6 giờ ngày 16-8-2008, an tang tại Nghĩa trang Chánh Phú Hòa Bình Dương.

Nhà văn Sơn Nam, tên thật là Phạm Minh Tày, sinh ngày 11-12-1926 tại Gò Quao tỉnh Rạch Giá, ông chẳng những viết tiểu thuyết mà còn viết về nghiên cứu, ông có tác phẩm về loại này như: Tìm Hiểu Đất Hậu Giang (1960), Nói Về Miền Nam (1967), Người Việt Có Dân Tộc Tính Không? (1969), Đồng Bằng Sông Cửu Long (1970), Lịch Sử Khẩn Hoang Miền Nam (1973) …

Ông hút thuốc nhiều, con người gầy ốm, thường đi bộ đó đây khắp vùng đất Sàigòn Gia Định, cho nên giới văn nghệ sĩ đặt cho ông cái biệt danh là Ông Già Đi Bộ.

Văn Nghiệp của Sơn Nam gồm có:

- Chuyện Xưa Tích Cũ, 2 tập (1958)

- Nguyễn Trung Trực: Anh hung dân chài (1959)

- Tìm hiểu đất Hậu giang (1960)

- Hương rừng Cà Mau (1962)

- Chim quyên xuống đất (1963)

- Hình bóng cũ (1963)

- Vọc nước giỡn trăng (1965)

- Hai cõi U Minh (1965)

- Nói về miền Nam (1967)

- Truyện ngắn của truyện ngắn (1967)

- Vạch một chân trời (1968)

- Xóm Bàu Láng (1969)

- Người Việt có dân tộc tính không ? (1969)

- Bà chúa Hòn (1970)

- Đồng bằng sông Cữu Long (1970)

- Trời nước bao la (1970)

- Thiên Địa Hội và cuộc minh tân (1971)

- Gốc cây - Cục đá và ngôi sao (1973)

- Lịch sử khẩn hoang miền Nam (1973)

- 26 truyện ngắn (1987)

- Tục lệ ăn trộm (1987)

- Người Sàigòn (1990)

- Gia Định xưa (1990)

- Bến Nghé xưa (1991)

- Theo chân người tình (1991)

- Một mảnh tình riêng (1992)

- Dạo chơi (1994)

- Hồi ký Sơn Nam (2005)

Vĩnh biệt nhà văn Sơn Nam, vĩnh biệt Ông Già Đi Bộ, người đã góp phần tô điểm thêm cho Văn học Miền Nam nói riêng và Văn học Việt Nam nói chung một nét đặc thù về văn hóa, đời sống của người Miền Nam.